Op het moment dat ik deze column schrijf zijn scholen gedeeltelijk gesloten en worden kinderen door veel begeleidingsinstituten digitaal/op afstand begeleid. Mijn grootste zorg gaat echter uit naar de kinderen die vanaf januari tot juni leesbegeleiding krijgen op school van de groepsleerkracht op zorgniveau 3. Dat betekent dat ze 60 min. per week extra moeten oefenen met lezen in de vorm van Connect, RALFI of Begeleid Hardop Lezen met de groepsleerkracht, waarna ze, als ze aan de criteria voldoen, kunnen worden verwezen voor dyslexie-onderzoek en eventueel begeleiding. Mocht de gedeeltelijke scholensluiting langer gaan duren, dan komen deze kinderen in de knel.

Ook lezers die begeleid worden op zorgniveau 2 (extra lezen en leeskilometers maken) kunnen nu moeilijker aan boeken komen, vooral kinderen uit kleine plaatsen die aangewezen zijn op de Bibliotheek Op School.

Ik ben daarom maar eens op zoek gegaan naar manieren om digitaal boeken te lezen of om toch aan boeken te komen.

Zorgniveau 2:

Tip 1:

Veel dorpen en steden bezitten een Minibieb. Dit zijn kleine kastjes waarin boeken staan die je mag meenemen om te lezen op voorwaarde dat je ook weer een boek achterlaat. Hopelijk worden ze nu ook gevuld met veel kinderboeken. www.minibieb.nl Gelukkig zijn de bibliotheken weer aangepast geopend.

Tip 2:

Zwerfboeken zijn boeken die je op onverwachte plaatsen kunt achterlaten en als je ze vindt mag je ze meenemen en lezen. https://www.kinderzwerfboek.nl/Als je zelf boeken thuis hebt die kunnen gaan zwerven kun je via de website gratis stickers bestellen die je voorop het boek plakt. Je kunt ook een code aanvragen waarmee je de zwerftocht van het boek kunt volgen.

Tip 3:

Neem contact op met klasgenootjes en ruil samen boeken die je uithebt. Spreek af waar je een ruilpunt instelt en ontmoet elkaar daar niet.

Bij deze 3 bovenstaande tips is er natuurlijk wel sprake van hand op hand contact. Dus hier moeten we misschien wel voorzichtig mee zijn.

Tip 4:

Bol.com heeft een actie waarbij je luisterboeken (een geluidsbestand) en e-books (tekst zonder geluid) kunt kopen voor €0,01 per stuk. Je moet wel een account aanmaken. Je hebt voor het lezen van de boeken een Kobo-app nodig die je gratis kunt downloaden. https://www.bol.com/nl/m/thuisblijvertjes/

Je vindt hier ook elke dag 4 voorleesvideo’s voor 3 leeftijdscategorieën.

Tip 5:

Op je telefoon kun je de app Luisterbieb downloaden. Je kunt hiermee geluidsbestanden lenen voor 3 weken in verschillende leeftijdscategorieën.

Via https://www.onlinebibliotheek.nl/ kun je luisterboeken lenen of e-books. Deze e-books zijn ook te lezen op je laptop of computer. Je kunt aangeven bij het lenen op wat voor device je wilt lezen. De boeken zijn geordend in leeftijdscatgorieën.

Zorgniveau 2 en 3

Tip 6:

Via https://www.yoleo.nl/bibliotheken kun je met je biebpasje boeken lenen bij Yoleo. Dit is een programma waarmee je  hybrideboeken kunt lezen op je laptop of computer. Hybrideboeken zijn digitale boeken die door een menselijke stem worden voorgelezen. Op je scherm loopt een balkje mee zodat je weet waar je bent in de tekst. Naast het scherm staat de zin die je leest nog eens extra weergegeven. Het voorleestempo kan een klein beetje worden aangepast. Yoleo heeft boeken van niveau AVI M4 t/m AVI-Plus. Je zou hiermee voorlezen- samen hardop lezen en zelf lezen kunnen oefenen.

Als je gebruik wilt maken van leuke extra’s (boekenkast versieren of spel spelen) moet je wel even een account aanmaken. Je kunt op de website een boek uitproberen.

Scholen en begeleidingsinstituten kunnen een betaald account aanvragen en kunnen dan ook de kinderen die ze een licentie geven volgen.

Vanaf 16 maart kun je ook een volwassenenpas van de bieb koppelen aan een account van Yoleo. Fijn als je kind zelf nog net geen biebpas kon regelen.

Tip 7:

Hyboek. Dit is een programma dat ook hybrideboeken bevat. Er is geen gratis functie. Scholen of begeleiders kunnen een account aanvragen en kinderen een licentie geven.

Als je lid bent van de LBRT kun je tijdelijk een gratis account aanvragen met een licentie voor 3 kinderen.

Hyboek heeft boeken van AVI-start t/m AVI M6. Het voorleestempo is erg rustig. Als begeleider kun je het leestempo en de tijd dat kinderen lezen volgen. Omdat de audio ook kan worden uitgeschakeld zou je op afstand Voor-koor-zelf kunnen organiseren. De lezer laat zichzelf eerst voorlezen, leest daarna hardop mee en leest daarna zelf. Hierbij is nog een functie dat je een woord aan kunt klikken dat je moeilijk kunt lezen en dat wordt dan nog een keer extra uitgesproken. Je zou ouders kunnen vragen om een geluidsbestand te maken als hun kind zelfstandig leest, waarbij je als begeleider dan weer feedback kunt geven. Ook hier kun je een boekenkast vullen. Er is geen tijdslimiet voor het lezen van een boek.

Tot slot:

Mijn voorkeur voor de leesbegeleiding op zorgniveau 3 zou uitgaan naar een (betaald) account bij Yoleo of bij Hyboek, afhankelijk van het leesniveau van het kind dat je begeleidt. Je kunt hiermee eenvoudig voor-koor-zelf op afstand realiseren. Belangrijk is vooral dat je het kind kunt volgen en dat je hiervoor elke week een geluidsopname ontvangt. Hiervoor zul je een beroep moeten doen op ouders. Tips voor ouders om thuis te oefenen met lezen: https://www.dyslexie-express.nl/c-4317186/e-book-al-is-het-maar-10-minuten/ Het monitoren van de leesontwikkeling ligt niet bij de ouders, maar bij een groepsleerkracht, rt-er of ib-er.

Mocht de sluiting van de scholen langer dan 3 weken gaan duren dan lijkt me voortgang van de intensieve begeleiding aan te raden voor de meest zwakke lezers op zorgniveau 3. Evenals de bekende vakantiedip krijgen we straks misschien de coronadip en dat willen we natuurlijk graag voorkomen.

Terry van de Beek

Taal- en dyslexiespecialist

Interim intern begeleider

©Dyadon advies & training 2020