Dyslexie op school voor jou

ALGEMEEN

Beschermende factoren

Beperkende factoren

Je zou toetsen en eindexamens in een aparte ruimte kunnen maken. Zorg voor een rustige werkomgeving thuis. Dit geeft rust en dit is bevorderlijk voor de concentratie.

Je bent snel afgeleid. Ons onderwijs bestaat voor 80% uit taal. En omdat het leesniveau en het auditieve geheugen veel energie kosten is het lastig om de concentratie hoog te houden.

Vraag de docent (of je ouders) de uitleg voor jou nog een keer op precies dezelfde manier te herhalen. Dat werkt voor jou goed.

Een uitleg met veel informatie gaat soms veel te snel voor de jou. Je docenten of ouders proberen het dan uit te leggen op een andere manier, maar dat is voor jou een nieuwe uitleg die ook weer opnieuw verwerkt moet worden. Dit werkt verwarrend.

Je hebt een erg sterk visueel geheugen. Hij/zij is erbij gebaat dat instructies worden omlijst door illustraties/filmpjes. Het zelf terugkijken van instructiefilmpjes op YouTube is voor een goede ondersteuning. Tekeningen maken bij aantekeningen zal  ook ondersteunen. Evenals gebruik van markeerstiften bij het lezen/leren van een tekst.

Uit onderzoek blijkt dat je een zwak auditief geheugen hebt in vergelijking met je visueel geheugen.

Je zult dus minder geconcentreerd zijn bij een les waarin alleen wordt gesproken.

En je hebt hierdoor bij het leren van woordjes meer herhaling nodig.

Je hebt baat bij informatieve filmpjes op YouTube. Dit is belangrijk voor het uitbreiden van je voorkennis bij toetsen en het uiteindelijke eindexamen. Met luisterboeken kan de je boeken lezen die passen bij je leeftijd en hierdoor je woordenschat uitbreiden.

Lidmaatschap van de (online)bieb is sterk aan te raden. 

Je kent weinig moeilijke woorden (woordenschat). Je leest niet veel en niet graag en na je 8e jaar leer je nieuwe woorden door te lezen. Dit komt vaker voor bij dyslexie.

Doordat je al lang opliep tegen  hindernissen in het onderwijs heb je een doorzettingsvermogen en strategiegedrag ontwikkeld dat in de rest van je onderwijstijd erg van pas zal komen.

Er is nu pas ontdekt dat je dyslexie hebt. Hierdoor heb je vaak al veel faalervaringen ondervonden in het onderwijs.

Een dyslectisch brein biedt ook voordelen. Dit zie je terug in:

• Minder denkstappen nodig hebben bij het bedenken van een oplossing

• Je voelt al bij binnenkomst de sfeer in een groep aan)
• Talent in sport
• Goed ruimtelijk inzicht (kaartlezen; je weg vinden op een nieuwe plek)
• Goede mondelinge taalvaardigheid: je kunt gedachten goed onder woorden brengen en vindt presentaties voor een groep geen probleem.

Je kunt door dyslexie hindernissen ondervinden bij verschillende onderdelen die bij taal horen: woordenschat (hoeveel moeilijke woorden waarvan je de betekenis kent en die je kunt gebruiken); auditief geheugen (gehuegen voor alles wat tegen je wordt gezegd); klanktekenkoppelingen (weten welke klank bij een teken hoort en welk teken bij een klnk); leestempo op woordniveau; spelling.

In discussies zal je bijvoorbeeld niet snel een mening geven omdat je wat meer tijd nodig hebt om een antwoord te formuleren.

Vraag hulp bij het plannen en organiseren van het huiswerk aan bijv. ouders; mentor. Huiswerkbegeleiding kan op dit gebied ook een ondersteuning bieden.

Je hebt moeite met het plannen en organiseren van huiswerk en het leren voor toetsen.

Het helpt jou om orde aan te brengen in te leren feitjes. Bijvoorbeeld bij topografie een reis maken over de landkaart. Bij woordjes leren werken met kleuren en kleine tekeningen. Een overhoorprogramma kan hierin zeker ondersteunen. Probeer ook beweging te koppelen aan het leren, zoals tafels oefenen op de trampoline. Woordjes oefenen terwijl je stuitert met een bal.

En je hebt veel en veel meer herhaling nodig dan iemand zonder dyslexie.

Je hebt moeite met het leren van feitjes; woordjes (ook bij vreemde talen); onsamenhangende feiten; tafels; topografie.

Je kunt oordopjes gebruiken tijdens het werk of tijdens toetsen om het omgevingsgeluid af te schermen. Muziek luisteren tijdens het school- of huiswerk is in jouw geval niet aan te raden.

Je hebt last van achtergrondruis en wordt hierdoor snel afgeleid door omgevingsgeluiden.

Het kan helpen om aantekeningen van het bord te mogen fotograferen, of na de les aantekeningen te kopiëren van een klasgenoot die hier sterk in is.

Je kunt heel moeilijk luisteren en aantekeningen tegelijk maken. Dit zijn twee verschillende talige vaardigheden die samen een te groot beroep doen op het werkgeheugen.

TAAL en SPRAAK

Beschermende factoren

Beperkende factoren

Het helpt bij dyslexie om denktijd te krijgen. Hierdoor heb je tijd om je gedachten weer te geven in taal.

Een logopedist kan op dit gebied goede aanvullende tips en ideeën geven.

Er is een sterke relatie tussen spraak- en taalproblemen en dyslexie. Er kan bij jou hierdoor sprake zijn van

• Woordvindingsproblemen (het woord wel weten maar niet snel kunnen vinden in het brein).
• Articulatieproblemen (bepaalde klanken niet helemaal goed uitspreken)
• Broddelen (zinnen onsamenhangend formuleren)

LEZEN

Beschermende factoren

Beperkende factoren

Je gaat gebruik maken van het softwareprogramma dat de school biedt. Hierdoor kun je net als leerlingen zonder dyslexie meteen een koppeling maken tussen de tekst en het begrip (lange termijngeheugen). Dit programma kun je ook inzetten bij het eindexamen. En zelfs bij wiskunde. Ons onderwijs bestaat voor 80% uit talige activiteiten.

Je hebt veel tijd nodig voor het lezen van een tekst. Je woordleesniveau kan te vergelijken zijn met het niveau van groep 4 van de basisschool. Door het langer moeten nadenken over de inhoud van een tekst kun je daardoor ook blokkeren bij wiskunde. Vanwege dyslexie overbelast je jouw korte termijngeheugen met het ontsleutelen van een tekst (decoderen) waardoor er weinig ruimte overblijft voor begriipen van de tekst (koppeling met het lange termijngeheugen)

Een oplossing kan zijn om het huiswerk hardop voor je zelf te lezen. Zelf een oplossing bedenken helpt vaak het beste. Een sterke inzet en motivatie helpt hierin mee.

Je stilleestempo is trager dan je tempo van hardop lezen.

Gebruik voorleessoftware.

Maak een mindmap en leer een mind map regelmatig te gebruiken. Een mindmap bestaat uit golvende lijnen en kleuren. Bovendien brengt het structuur aan in wat je hebt gelezen.

Je hebt moeit met het maken van een samenvatting van een tekst die je hebt gelezen.

Je kunt met een lidmaatschap van de bibliotheek tot 18 jaar gratis gebruik maken van Luisterboeken. Door regelmatig leeftijdsadequate boeken te luisteren vergoot je de woordenschat. Boekentaal bevat zinnen van een hoog niveau en dat is een goede ondersteuning bij de schooltaal die we meestal gebruiken in de les. Onderzoek laat zien dat door mee te lezen met een luisterboek je leestempo ook verbetert. www.onlinebibliotheek.nl

Je leest niet (veel) en niet graag

SPELLING en SCHRIJVEN

Beschermende factoren

Beperkende factoren

Je maakt het schriftelijk werk op bijv. de laptop met de spellingcontrole. Het typen kost minder tijd dan zelf schrijven. Bovendien maak je hierdoor minder spelfouten.

Daarnaast geldt de soepele beoordeling van spelfouten. Dit is opgenomen in je faciliteitenkaart.

Je bent zwak in spelling (niveau basisschool). Hierdoor heb je onvoldoende directe woordbeelden (woorden die je zonder nadenken meteen foutloos kunt schrijven je beschikking. Hierdoor zie je je eigen spelfouten niet snel.

Als iemand niet goed begrijpt wat je hebt geschreven kun je het mondeling toe lichten.

Teksten kunnen geschreven worden met een softwareprogramma dat beschikt over een spellingvoorspeller en spellingcontrole. Extra tijd is altijd aan te raden.

Je hebt moeite om je gedachten op te schrijven. Je weet wat er gevraagd wordt, maar het ook opschrijven is lastig.

Schrijf teksten en toetsen in Word of met hulp van een softwareprogramma.

Een aantal behandelingen bij een fysiotherapeut kan aan te raden zijn.

Je hebt een onleesbaar handschrift.